Khi nhắc đến thị trường tài chính, chắc hẳn bạn đã từng nghe tới khái niệm Bear Market hay được gọi là thị trường gấu. Đây là một trạng thái của thị trường mà giá cổ phiếu giảm liên tục và kéo dài trong một khoảng thời gian. Vậy thị trường gấu hay Bear Market là gì? Hãy cùng Cafe Traders để tìm hiểu rõ hơn về khái niệm, nguyên nhân và cách đối phó khi đối mặt với thị trường suy thoái này.

Bear Market là gì
Bear Market là gì? Phải làm gì khi thị trường Gấu

Thị trường gấu là gì?

Thị trường gấu hay còn được gọi là Bear market, đây là giai đoạn mà giá của các loại tài sản tài chính giảm liên tục, kéo dài trong một khoảng thời gian dài, gây nên tâm lý lo ngại và mất niềm tin từ phía các nhà đầu tư. Thông thường, khi một thị trường giảm hơn 20% từ mức đỉnh cao gần nhất, nó sẽ chính thức được coi là bước vào giai đoạn thị trường gấu.

Khác với thị trường tăng giá (Bull market), khi mọi thứ dường như đi lên và hứa hẹn lợi nhuận, thị trường gấu lại phản ánh sự bi quan, những dấu hiệu suy thoái kinh tế, và đôi khi kéo dài rất lâu, gây ảnh hưởng nặng nề đến tài sản đầu tư của các cá nhân và tổ chức.

Dấu hiệu của thị trường gấu (Bear Market)

Để nhận biết thị trường gấu, nhà đầu tư cần nắm bắt các dấu hiệu chính mà thị trường phát ra trong từng giai đoạn suy thoái. Những dấu hiệu này giúp dự đoán xu hướng giảm giá và đưa ra quyết định đầu tư phù hợp để bảo toàn vốn. Đây là một số dấu hiệu cụ thể của thị trường gấu giúp bạn có cái nhìn toàn diện và chuẩn bị sẵn sàng trước những biến động khó lường.

Dấu hiệu của Bear Market
Dấu hiệu của Bear Market

Giảm giá kéo dài

Một trong những dấu hiệu rõ ràng của thị trường gấu là sự giảm giá kéo dài của các loại cổ phiếu, hàng hóa, và các tài sản tài chính khác. Khi giá trị tài sản liên tiếp giảm trong thời gian dài, điều này có thể dẫn đến suy thoái sâu rộng trên toàn thị trường tài chính và thời điểm này, các nhà đầu tư thường bán tháo để giảm thiểu thiệt hại.

Mất niềm tin của nhà đầu tư

Khi thị trường gấu xuất hiện là lúc các nhà đầu tư mất niềm tin vào khả năng hồi phục của thị trường. Khi đó, các quyết định đầu tư thường dựa trên nỗi sợ hãi và sự bán tháo tài sản để bảo toàn vốn trở nên phổ biến. Sự mất niềm tin có thể kéo dài và trở nên đặc biệt nghiêm trọng khi các chỉ số kinh tế không có dấu hiệu tích cực.

Kinh tế suy yếu

Khi nền kinh tế suy yếu, thu nhập doanh nghiệp giảm, tỷ lệ thất nghiệp tăng và khả năng chi tiêu của người dân giảm, điều này tác động tiêu cực lên thị trường tài chính. Trong những giai đoạn như vậy, đầu tư vào cổ phiếu hay tài sản khác không còn hấp dẫn, khiến dòng tiền rời khỏi thị trường và gây nên hiện tượng bear market.

Tin tức và sự kiện tiêu cực

Các tin tức tiêu cực từ chính phủ, doanh nghiệp hay sự kiện bất ngờ như thiên tai, dịch bệnh, có thể khiến thị trường gấu trở nên trầm trọng hơn. Sự lo ngại kéo dài về tình hình kinh tế hoặc biến động chính trị cũng là những yếu tố đẩy giá tài sản giảm sâu hơn.

Nguyên nhân gây ra Bear Market (thị trường gấu)

Thị trường Bear Market là giai đoạn ảm đạm kéo dài của thị trường chứng khoán với sự sụt giảm giá đáng kể và tâm lý bi quan bao trùm, không phải ngẫu nhiên mà xuất hiện. Có nhiều yếu tố phức tạp và đan xen có thể kích hoạt hoặc góp phần vào sự hình thành của một thị trường gấu. Dưới đây là một số nguyên nhân chính.

Yếu tố kinh tế

Suy thoái kinh tế toàn cầu: Khi nền kinh tế toàn cầu bước vào suy thoái, các chỉ số như GDP giảm, tỷ lệ thất nghiệp tăng và  lạm phát gia tăng sẽ gây áp lực lên các công ty và toàn bộ nền kinh tế. Ví dụ như cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 bắt đầu từ thị trường bất động sản ở Mỹ sau đó lan rộng toàn cầu, gây ra thị trường gấu trên hầu hết các sàn chứng khoán lớn tại thời điểm đó.

Thị trường Gấu năm 2008
Thị trường Gấu xảy ra vào năm 2008

Lạm phát cao và tăng lãi suất

Khi lạm phát tăng cao, ngân hàng trung ương thường tăng lãi suất để kiểm soát giá cả. Tuy nhiên, lãi suất cao khiến chi phí vay tăng lên, làm giảm khả năng chi tiêu và đầu tư của doanh nghiệp và người dân. Điều này đã xảy ra trong cuộc suy thoái kinh tế đầu thập niên 1980, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tăng lãi suất mạnh để kiểm soát lạm phát, dẫn đến thị trường chứng khoán giảm mạnh.

Yếu tố chính trị

Bất ổn chính trị và chiến tranh: Xung đột chính trị hoặc chiến tranh có thể khiến các nhà đầu tư hoảng sợ và rút vốn khỏi thị trường. 

Chính sách bảo hộ và căng thẳng thương mại: Các chính sách bảo hộ, như tăng thuế quan hay hạn chế nhập khẩu, có thể gây ra căng thẳng thương mại, làm giảm doanh thu và lợi nhuận của các công ty.

Cuộc chiến tranh Nga và Ukraine
Cuộc chiến tranh Nga và Ukraine

Ví dụ điển hình gần đây là cuộc chiến tranh giữa Nga và Ukraine bùng phát vào năm 2022 đã làm ảnh hưởng đến giá năng lượng và tạo sự bất ổn lớn trên thị trường chứng khoán, dẫn đến tình trạng suy thoái tại nhiều khu vực, bao gồm cả thị trường châu Âu.

Yếu tố tâm lý

Tâm lý sợ hãi và hiệu ứng bán tháo: Tâm lý hoảng loạn khi thấy thị trường giảm mạnh thường dẫn đến hiệu ứng bán tháo. Sự kiện này tạo ra vòng xoáy giảm giá, khi nhiều người bán ra cổ phiếu để giảm thiểu thiệt hại, làm cho giá cổ phiếu giảm sâu hơn.

Có thể nhớ đến cuộc khủng hoảng COVID-19 vào tháng 3/2020, lo sợ về tác động của đại dịch đã khiến nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu trên diện rộng, đẩy thị trường vào tình trạng Bear market chỉ trong vài tuần.

Các giai đoạn của Bear Market? 

  • Giai đoạn 1: Đây là giai đoạn mở đầu khi mà giá cổ phiếu bắt đầu có sự giảm nhẹ và chậm rãi không đáng kể để tạo ra sự hoang mang. Tâm lý của đa số nhà đầu tư vẫn tích cực tin tưởng vào thị trường cho rằng đây chỉ là một đợt điều chỉnh tạm thời.Tuy nhiên, khi đến cuối giai đoạn này, một số nhà đầu tư bắt đầu rời khỏi thị trường và thu lợi nhuận từ các đầu tư của họ.
  • Giai đoạn 2: Giá cổ phiếu giảm mạnh hơn khi các chỉ số kinh tế và lợi nhuận doanh nghiệp bắt đầu đi xuống. Tâm lý nhà đầu tư trở nên lo lắng, thậm chí hoảng loạn, khiến nhiều nhà đầu tư bắt đầu bán tháo tài sản để giảm thiểu rủi ro. Điều này càng đẩy thị trường vào tình trạng giảm sâu hơn.
  • Giai đoạn 3: Các nhà đầu cơ bắt đầu tham gia thị trường để tìm kiếm cơ hội lợi nhuận ngắn hạn, khiến giá cổ phiếu có sự hồi phục tạm thời và khối lượng giao dịch tăng nhẹ. Tuy nhiên, sự phục hồi này thường không kéo dài.
  • Giai đoạn 4: Giá cổ phiếu tiếp tục giảm nhưng tốc độ chậm lại, lúc này những tin tức tích cực dần xuất hiện. Sự quan tâm của nhà đầu tư trở lại, tạo điều kiện cho thị trường ổn định dần và chuyển hướng sang thị trường tăng giá hay còn gọi là Bull Market.

Cách đối phó với thị trường gấu

Đối phó với Bear Market đòi hỏi sự kiên nhẫn và chiến lược đầu tư thông minh để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ tài sản. Dưới đây là các yếu tố giúp bạn bảo vệ và duy trì danh mục đầu tư ổn định trong giai đoạn khó khăn này.

Cách đối Bear Market
Cách đối Bear Market

Đa dạng hóa danh mục đầu tư 

Đa dạng hóa là chiến lược giúp giảm thiểu rủi ro trong Bear market. Bằng cách đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau như vàng, trái phiếu, hoặc bất động sản, bạn có thể bảo vệ danh mục khỏi những biến động lớn của thị trường chứng khoán.

Quản lý rủi ro

Khi thị trường rơi vào tình trạng Bear market, quản lý rủi ro trở nên vô cùng quan trọng. Đặt ra mức cắt lỗ cụ thể, sử dụng các công cụ bảo vệ như hợp đồng tương lai, hoặc đầu tư vào các quỹ phòng hộ đều có thể giúp bạn giảm thiểu thiệt hại.

Kiên nhẫn và kiên định

Trong thời kỳ Bear market, tâm lý nhà đầu tư thường bị ảnh hưởng mạnh mẽ, nhưng kiên nhẫn và kiên định với kế hoạch đầu tư dài hạn có thể mang lại kết quả tích cực. Thị trường sẽ không mãi mãi ở trong trạng thái suy thoái, và thường sau mỗi thị trường gấu sẽ là một giai đoạn tăng trưởng.

Sự khác nhau giữa Bear Market và Bull Market

Đặc điểmThị trường Gấu (Bear Market)Thị trường bò (Bull Market)
Xu hướng giáGiá giảm liên tục, thường giảm trên 20% từ mức đỉnhGiá tăng liên tục và đẩy mạnh từ đáy
Tâm lý nhà đầu tưBi quan, lo ngại, mất niềm tin vào thị trường và dễ bị FOMOLạc quan, tích cực, tin tưởng vào sự tăng trưởng của thị trường
Hoạt động giao dịchHoạt động bán thảo trở nên phổ biến để giảm thiểu rủi roHoạt động mua vào nhiều đồng thời tăng cường đầu tư để tìm kiếm lợi nhuận
Kinh tếSuy thoái, các chỉ số kinh tế yếu kém (GDP giảm, thất nghiệp cao)Phát triển, các chỉ số kinh tế mạnh mẽ đầy triển vọng (GDP tăng, tỷ lệ thất nghiệp thất)
Lợi nhuận của doanh nghiệpDoanh thu và lợi nhuận giảm sútDoanh thu và lợi nhuận tăng trưởng
Chiến lược đầu tư phổ biếnThời điểm này các trader tập trung vào các tài sản an toàn (trái phiếu, vàng) hoặc giữ tiền mặtĐầu tư vào các loại cổ phiếu và các tài sản rủi ro cao để tối ưu lợi nhuận tốt nhất
Yếu tố tác độngThường chịu ảnh hưởng từ khủng hoảng kinh tế, chính trị hoặc yếu tố tâm lý tiêu cựcThường hưởng lợi từ các yếu tố kinh tế tích cực, chính sách hỗ trợ và tâm lý đầu tư lạc quan
Thời gian diễn raTừ vài tháng đến vài năm, tùy thuộc vào mức độ suy thoáiTừ vài tháng đến vài năm, có thể kéo dài trong chu kỳ kinh tế phát triển
Đặc điểm phục hồiPhục hồi chậm, cần nhiều tín hiệu kinh tế tích cực để nhà đầu tư trở lạiPhục hồi nhanh, nhiều nhà đầu tư tìm cách tham gia thêm vào thị trường
Bảng so sánh giữa Bear Market và Bull Market

Kết luận

Thị trường gấu là giai đoạn không thể tránh khỏi trong chu kỳ tài chính và việc hiểu rõ Bear Market là gì sẽ giúp nhà đầu tư chuẩn bị tốt hơn. Việc nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu và các giai đoạn của thị trường gấu sẽ giúp các nhà đầu tư xây dựng chiến lược phòng vệ hiệu quả và tối ưu hóa danh mục. Dù đây là thời kỳ khó khăn, nhưng với sự chuẩn bị kỹ càng và chiến lược đầu tư đúng đắn, nhà đầu tư có thể vượt qua và nắm bắt cơ hội mới khi thị trường phục hồi. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc gì hãy để lại bình luận Cafe Traders sẽ cố gắng giảm đáp câu hỏi của các bạn một cách nhanh nhất.

Bài viết liên quan